شاخص قیمت

شاخص قیمت یا شاخص بها چیست؟

معیاری است از چگونگی تغییر قیمت ها در یک دوره زمانی، یا به عبارت دیگر، روشی برای اندازه گیری تورم است و تاثیر بر اقتصاد دارد. شیوه های مختلفی برای اندازه گیری نرخ تورم وجود دارد. تورم یکی از معیارهای اصلی است که به منظور تعیین نرخ بهره نظارت می شود. 

اقتصاددانان سطح قیمت را با شاخص قیمت اندازه گیری می کنند و این مهم ترین کاربرد این شاخص است. اندازه گیری سطح قیمت ها وضعیت و روند اقتصادی جوامع را مشخص می کند و وضع عمومی اقتصاد جامعه را نشان می دهد. شاخص بها عددی است که حرکت آن منعکس کننده حرکت در سطح متوسط ​​قیمت ها است. اگر شاخص بها ١٠ درصد افزایش یابد به این معنی است که سطح متوسط ​​قیمت ها ١٠ درصد افزایش یافته است. شاخص های قیمت باریک می توانند در طرح های تجاری به اقتصاددانان کمک کنند و مفید باشند. همچنین می توانند هدایتگر سرمایه گذاری باشند.

انواع شاخص بها ها چیست؟

شاخص های بها انواع مختلفی دارد که هر کدام کاربرد مربوط به خود را دارد. انتشار این شاخص های اقتصادی مهم برای معامله گران بازارهای مالی نقش تعیین کننده ای دارند. انواع شاخص قیمت شامل شاخص بهای مصرف کننده CPI ، شاخص بهای تولید کننده PPI ، شاخص خرده فروشی و شاخص عمده فروشی، شاخص بهای صادرات، شاخص بهای واردات می شود.

انواع شاخص های قیمت غالبا تغییرات قیمتی و کمیتی کالا را محاسبه می کنند، در حالی که در سنجش کیفیت کالاها عاجز هستند. بیشتر شاخص های price بر اساس برخی تقریب ها برای چنین طرح نمونه گیری است. پس از انتخاب نمونه کالا، جمع آوری قیمت ها باید به گونه ای برنامه ریزی شود که تفاوت بین قیمت های هر دو تاریخ منعکس کننده تغییرات قیمت و قیمت به تنهایی باشد.

شاخص price بالا به چه معناست؟

هرچه شاخص بها نسبت به دوره قبل افزایش یابد، نشان دهنده افزایش سطح عمومی قیمت ها می باشد. شاخص بهای بالا، قدرت خرید ارز کشور را کاهش می دهد. شاخص بها یا قیمت نسبت هزینه جاری سبد به هزینه دوره پایه است. ما می توانیم هر سالی را که بخواهیم به عنوان سال پایه انتخاب کنیم و سپس تغییرات شاخص بها را نسبت به سال پایه محاسبه و در نتیجه افزایش یا کاهش سطح قیمت ها را بسنجیم.

شاخص بها علاوه بر تخمین تغییرات و نوسانات قیمت ها در طول زمان، برای اندازه گیری تفاوت هزینه ها در مناطق مختلف یک کشور و یا بین کشورهای مختلف نیز کاربرد دارد. بنابراین شاخص قیمت بالاتر یک کشور نسبت به کشور دیگر نشان می دهد که هزینه عمومی زندگی در آن کشور بیشتر و سطح رفاه اجتماعی پایین تر می باشد.

محاسبه شاخص price چگونه است؟

چهار مرحله برای محاسبه شاخص بها وجود دارد:

١ – انواع و مقدار کالاها و خدماتی که در فهرست قرار می گیرند، انتخاب می شود. فهرستی از این کالاها و خدمات، و مقادیر هر کدام، «سبد بازار» برای این شاخص است.

٢ – هزینه خرید کالاها و خدمات در سبد بازار را در دوره ای که دوره پایه شاخص است، تعیین می شود. دوره پایه در واقع دوره زمانی است که هزینه های سبد بازار در دیگر دوره های زمانی در اندازه گیری شاخص قیمت با آن مقایسه و ارزیابی می شود. اغلب، دوره پایه برای یک شاخص یک سال است. به عنوان مثال، اگر یک شاخص بها دارای دوره پایه ١٩٩٠ بود، هزینه های سبد در سایر دوره ها با بهای تمام شده سبد در سال ١٩٩٠ مقایسه می شود. اما با یک شاخص بها مواجه خواهیم شد که دوره پایه آن بیش از سه سال است.

٣ – هزینه سبد بازار در دوره جاری محاسبه می شود.

۴ – در نهایت شاخص قیمت محاسبه می شود که برابر است با هزینه جاری تقسیم بر هزینه دوره پایه سبد بازار.

شاخص بها چگونه تاثیر بر اقتصاد دارد؟

آیا می دانید تاثیر شاخص price بر اقتصاد چیست؟ شاخص های قیمت در ابتدا برای سنجش نوسانات هزینه زندگی برای افزایش دستمزد لازم در جهت رعایت استاندارد های زندگی ایجاد شد، بنابراین نقش بسزایی در اقتصاد جوامع دارد. شاخص بها وضع عمومی اقتصاد و هزینه زندگی را اندازه گیری می کند. در وضعیتی که شاخص بها بالا باشد، سطح قیمت ها و هزینه ها بالا هستند و تقاضا کاهش می یابد. در نتیجه تصمیماتی از سوی دولت برای کاهش تورم اتخاذ می شود تا بازار به حالت تعادل برسد و افول اقتصاد جبران شود. شاخص قیمت پایین نیز به تولید کنندگان در طرح قیمت گذاری کمک می کند و ممکن است علاوه بر تعادل، رشد اقتصادی حاصل شود.

سخن پایانی

شاخص قیمت چیست؟ چگونه محاسبه می شود و چه تاثیری بر اقتصاد دارد؟ شاخص بها تغییرات بهای مربوط به کالاها یا خدمات مختلف را در یک دوره زمانی مشخصی بررسی می کند. این شاخص علاوه بر تاثیر بر اقتصاد، می تواند میزان عرضه و تقاضا را دچار نوسان کند. از تقسیم هزینه جاری سبد نسبت به سبد پایه، شاخص قیمت به دست می آید.

علاوه بر انواع مختلف شاخص بها که پیش تر به آن اشاره کردیم، نوعی متفاوت از شاخص بها وجود دارد که نسبت به بقیه حساس تر عمل می کند. این نوع شاخص بها، شاخص بهای هسته ای نام دارد که ابتدا کالاهایی که نوسان قیمتی فراوانی دارند را کنار می گذارد و سپس اقدام به محاسبه شاخص بهای سایر کالاها می کند. این نوع شاخص بها در میان اقتصاددانان طرفداران زیادی دارد، زیرا آنان کالاهای پرنوسان را عامل تعیین کننده وضع اقتصادی کشور ها نمی دانند.

ما در این مقاله تعریف دقیقی از شاخص بها، چگونگی محاسبه آن و انواع مختلف آن ارائه دادیم. همچنین اطلاعاتی در مورد نحوه تاثیر بر اقتصاد گفته شد تا به ارزش شاخص قیمت پی ببرید.

خواهشمندیم نظرات ارزشمند خود را در رابطه با مقاله برای ما بنویسید و اگر سوالی در این زمینه سوال و ابهامی دارید، با مشاورین نیکس تماس حاصل نمایید.