اوراق بهادار

به سندی که مالکیت شخصی را نسبت به دارایی های او اعم از سهام مختلف عادی، ممتاز و… تضمین می کند، اوراق بهادار می گویند. این ورقه یا مستند تضمین کننده حقوق مالی صاحب آن است که قابلیت نقل و انتقال و خرید و فروش نیز دارد. به عبارت دیگر این اوراق برگه هایی با ارزش مالی هستند که قابلیت معامله دارند. هر شرکت یا نهادی که اوراق را برای صاحبان سهام صادر کند، صادرکننده یا توزیع‌ کننده محسوب می شود. درواقع موقعیت مالکیت هر سهامدار را در شرکت‌ های سهام نشان می‌ دهد. همچنین  نشان‌ دهنده طلبکاری یک شخص از شرکت است‌ (اوراق مشارکت).

انواع این اوراق به سه دسته اصلی و رایج تقسیم می شوند :

١ – اوراق بدهی :

اوراق بدهی یا اوراق قرضه، اسنادی هستند که به‌ واسطه آن شرکت انتشار دهنده یا توزیع کننده تعهد می دهد که مبالغ مشخصی را به عنوان بهره سالانه در دوره های زمانی خاصی به مالکان آن اوراق پرداخت کند. دارنده اوراق مذکور به‌عنوان بستانکار نه تنها حق دریافت اصل، بلکه حق دریافت سود آن را نیز دارد ولی نمی تواند ادعای هیچگونه مالکیتی در شرکت داشته باشد.  اوراق‌ بدهی انواع مختلفی دارد که از جمله آن میتوان به اوراقی مانند اوراق خزانه دولتی،  مشارکت ‌دولتی و شرکتی، مرابحه، استصناع، سلف موازی استاندارد و گواهی‌سپرده اشاره کرد. 

٢ – اوراق سهام :

در میان انواع اوراق بهاداری که در بازار موجود است، نوع سهام آن متداول ترین ورقه شمرده می شود. اوراق سهام، دارای ارزش های اسمی متفاوتی می باشد و تعداد آن برای هر شرکت، بستگی به مقدار سرمایه شرکت دارد. ارزش اسمی هر یک سهم عادی ۱۰۰۰ ریال می باشد. سهام عادی نوعی دارایی مالی به حساب می آید که مالکیت صاحب آن در شرکت را نشان می دهد. قابل ذکر است که دارندگان اوراق بدهی تنها سود و ارزش اسمی دریافت می‌کنند، در حالیکه دارندگان اوراق سهام می توانند از سود سهام خود نفع ببرند.

٣ – اوراق مشتقه

قرارداد مشتقه یک نوع قرارداد مالی است که پشتوانه ارزش آن یک کالای فیزیکی یا مالی است. این کالای فیزیکی یا مالی می‌‌‌‌تواند به صورت های گوناگون سهام، کالا، نرخ بهره، صنعت ساخت‌ و‌ ساز یا دارایی های مختلف دیگر مانند اینها باشد. 

اوراق مشتقه نوعی اوراق بهادار دارای قیمت هستند که ارزش آنها به دارایی های مشتق شونده بستگی دارد.

سرمایه گذاران می توانند خرید و فروش اوراق بهادار را به صورت حضوری و غیر حضوری انجام دهند. برای طی کردن فرایند معامله این اوراق داشتن مدارک شناسایی الزامی است. همچنین مراجعه به کارگزاری های معتبری که شما را برای انجام عملیات خرید و فروش یاری کنند حائز اهمیت است. معامله گر باید میزان سرمایه ای که برای خرید اوراق در نظر گرفته است را وارد حساب معاملاتی خود کند و سپس به انجام معاملات خود بپردازد. اوراق معامله شده در بورس، اوراق فهرست شده است ، جایی که ناشران می توانند با اطمینان از یک بازار نقدینگی و منظم که در آن معامله می کنند ، لیست اوراق بهادار  را جستجو کرده و سرمایه گذاران را جذب کنند. برای انجام طراحی استراتژی معاملاتی، سیستم های معاملاتی الکترونیکی غیررسمی در چند سال اخیر متداول شده است و همین گسترش سیستم ها سبب شده است که اوراق در حال حاضر اغلب بدون نسخه یا به طور مستقیم و بی واسطه بین سرمایه گذاران به صورت آنلاین یا تلفنی مورد معامله قرار می گیرد.

در بازار ثانویه یا بازار پس از فروش، اوراق بهادار به سادگی و با سهولت هرچه تمام تر به عنوان دارایی از یک سرمایه گذار یا فروشنده اوراق به سرمایه گذار دیگر یا خریدار اوراق منتقل می شود. سهامداران می توانند اوراق خود را به عنوان سرمایه نقدی به سایر سرمایه گذاران بفروشند. بنابراین بازار ثانویه مکمل بازار اولیه است. بازار ثانویه برای اوراق خصوصی دارای نقدشوندگی کمتری است زیرا این اوراق قابل معامله عمومی نیستند و فقط می توانند بین سرمایه گذاران واجد شرایط منتقل شوند.

کنگره اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا SEC، یک آژانس مستقل نظارتی  است که مسئول حفاظت از سرمایه گذاران است. همچنین حفظ عملکرد عادلانه و منظم و بی هرج و مرج بازارهای اوراق و آسان سازی ایجاد سرمایه از آرمان های اصلی این سازمان است. این کنگره در سال ١٩٣۴ میلادی تشکیل شد و به این ترتیب، اولین تنظیم کننده فدرال بازار اوراق بهادار لقب گرفت. SEC ترویج کننده افشای عمومی است و به این افشا کنندگی پایبند است. همچنین از سرمایه گذاران در مقابل ترفند های کلاهبرداری و دستکاری و ایجاد تحولات نامتعارف در بازار محافظت می کند و اقدامات مربوط به تصاحب شرکت ها در ایالات متحده آمریکا را تحت نظر قرار می دهد. علاوه بر این تایید کننده بیانیه های ثبت نام برای ثبت نام کنندگان کتاب بین شرکت های پذیره نویسی است. بنابراین ایجاد کننده یک فضای امن برای بازار های مالی و کسب سود در آن ها به خصوص سود فارکس می باشد. 

وظیفه اصلی SEC نظارت دقیق و شفاف بر عملکرد سازمانها و افراد در بازار اوراق است. SEC به وسیله قوانین و مقررات مربوط به اوراق و افشای اطلاعات مختلف مربوط به بازار ، معاملات عادلانه و مقابله با تقلب و نابرابری را ترویج می کند.